Kinh nghiệm đi du lịch bằng tàu ở châu Âu mới nhất

Tàu hoả (train) là một phương tiện rất tiện lợi khi đi du lịch, phượt bụi ở châu Âu. Ở đây họ xây dựng một hệ thống các đường ray và tuyến tàu rộng khắp toàn châu Âu, với sự tiện nghi và dịch vụ văn minh bậc nhất. Rất nhiều khách du lịch hay dân phượt sử dụng phương tiện này làm công cụ chính cho việc di chuyển khi đi du lịch châu Âu.

Những điểm lợi và bất lợi khi đi tàu ở châu Âu

Với việc sử dụng tàu hoả/train khi đi du lịch châu Âu bạn sẽ giảm đáng kể khoảng thời gian trễ so với việc di chuyển bằng máy bay. Hầu hết các chuyến tàu đều về ga đúng giờ và dừng ở trung tâm thành phố nên rất tiện, đồng thời việc mua vé cũng như làm thủ tục rất nhanh gọn, rút ngắn thời gian và công sức. Nếu đi máy bay thường bạn sẽ phải di chuyển một quãng đường khá xa từ sân bay và giá shuttle bus để vào trung tâm không rẻ chút nào ($5-$10/lượt). Đi xe bus thì nhàm chán, tuy nhiều lúc bus rẻ hơn nhưng thường là bạn sẽ phải đóng đinh một chỗ buồn tẻ trong cả chục tiếng đồng hồ, không có không gian rộng rãi, đồ ăn, quầy bar không có, điều kiện ngắm cảnh thoải mái cũng không nốt.

Các tuyến đường sắt thường có ở mọi nơi và nó sẽ rất tiện lợi cho những ai muốn đến những nơi ngoài các thành phố lớn. Việc đi bằng tàu, nhất là tàu đêm cũng giúp bạn tiết kiệm tăng thời gian tham quan và giảm chi phí thuê phòng trọ, lại còn tạo điều kiện để bạn ngắm nhìn những khung cảnh tuyệt đẹp trên đường đi.

Tuy vậy thì đi tàu cũng có những điểm hạn chế của nó, nhất là sẽ khá khó khăn và gây bối rối với những người chưa quen với việc đi lại bằng tàu ở châu Âu. Ngoài ra giá vé có thể sẽ rất cao nếu bạn không đặt sớm, và thời gian di chuyển thường lâu hơn so với bạn đi bằng máy bay.

Các loại tàu, vé tàu ở châu Âu

Các loại tàu ở châu Âu:

Trước hết bạn cần phân biệt tàu trong một thành phố và tàu đi lại giữa các vùng, thành phố khác nhau. Trong một thành phố hiện đại thường họ sẽ có một hệ thống tàu điện ngầm hay còn gọi là Metro được coi là một trong các phương tiện công cộng trong nội đô. Loại tàu này sẽ có những bài kinh nghiệm đi lại trong từng thành phố, không thuộc phạm vi nói đến trong bài này. Nói đến tàu ở châu Âu thì trọng tâm là nói đến tàu đi lại giữa các thành phố, vùng với nhau.

Ngoài ra nếu có điều kiện, lại không muốn đau đầu để tìm vé, canh vé rẻ thì bạn có thể mua một chiếc Eurail Pass, tiện lợi có thể sử dụng không giới hạn tàu trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ việc đến và nhảy lên tàu và đi thôi không phải đắn đo gì.

Các loại tàu ở châu Âu:

• Tàu vùng (regional train): Tàu này đi các chặng ngắn, từ làng này qua làng khác hoặc giữa các thị trấn, thành phố nhỏ trong một vùng lớn. Tàu này đi chậm và dừng lại rất nhiều chặng.
• Tàu đường dài (long-distance train, intercity train): tàu đi lại giữa các thành phố lớn với nhau, có thể các thành phố trong cùng 1 quốc gia hoặc giữa 2 quốc gia châu Âu với nhau. Tàu này có thể là tàu nội địa của quốc gia đó, hoặc là các hãng tàu liên doanh với nhau chạy giữa nhiều thành phố lớn trong châu Âu.

Các loại vé tàu ở châu Âu:

• Vé tàu cố định: Một số chuyến tàu địa phương hoặc các chặng ngắn với giá vé cố định sẵn và thường không thay đổi, thường dành cho tàu vùng. Với những loại vé này bạn không cần phải đặt vé sớm mà chỉ cần sát đến giờ đi, ra ga mua vé và lên tàu. Thế là xong. Ví dụ rõ nhất là các chuyến tàu nội địa của Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và Thuỵ Sỹ.
• Vé tàu thay đổi: Hầu hết các chuyến tàu cao tốc trên toàn châu Âu có mức giá biến đổi (phần lớn là tàu đường dài), tức là giá thay đổi dựa trên lộ trình, khoảng cách đi du lịch và khoảng thời gian đặt vé. Thường thì bạn đặt vé càng sớm càng tốt, sự khác biệt giá vé giữa sớm 2-3 tháng so với sát ngày đi là có thể rất lớn. Những vé này cũng yêu cầu phải đặt chỗ trước, khi bạn đã xác định được chỗ của mình tức là vé đã được bán ra. Lưu ý là nếu bạn sử dụng Eurail Pass thì sẽ phải trả thêm một khoản phụ phí cho việc đặt chỗ này.

Kinh nghiệm mua vé và đi tàu ở châu Âu

Lên kế hoạch về lịch trình các chuyến đi bằng tàu ở châu Âu

Đầu tiên, bạn cần xác định lịch trình khép kín của mình cho cả hành trình, sau đó sẽ đặt vé tàu cho từng chặng nhỏ. Chỉ đặt vé sau khi đã chốt được cố định cả hành trình, ngày nào và đi từ đâu đến đâu. Ví dụ một hành trình khép kín Pháp – Bồ Đào Nha – Tây Ban Nha – Ý – Thuỵ Sĩ – Áo – Hà Lan – Bỉ – Pháp, ta có một số phân tích tổng thể như sau:

• Những chặng dài (1): Pháp – Bồ (Paris đi Lisbon) hay Áo – Hà Lan, bạn nên chọn bay cho nhanh, vì tàu đi rất lâu và đắt.
• Những chặng trung bình (2) : Bồ – Tây Ban Nha, hoặc Ý – Thuỵ Sĩ – Áo, hay Hà Lan – Bỉ – Pháp, hoặc trong cùng 1 nước nhưng chặng dài như Paris – Marseilles – Nice, bạn có thể chọn đi tàu đường dài, Intercity. Chặng này cần đặt càng sớm càng tốt vì giá sẽ tăng nếu đặt muộn, và ít chuyến trong ngày. Còn sớm là bao lâu thì mời bạn tham khảo từng bài viết về kinh nghiệm đi lại ở từng nước của Travelpx. Đặt vé cho những chặng này, bạn có thể vào web tàu quốc gia của cả chiều đi và chiều về.
• Những chặng ngắn (3): Ví dụ từ Ams đi day trip trong ngày đi Zaanse Schans, Giethoorn,… thì không cần đặt trước vì các tuyến tàu vùng này giá cố định, không bao giờ hết vé, lên tàu không có ghế thì đứng thôi (rất hiếm chuyện hết ghế).

Tips cho việc lên hành trình vòng quanh châu Âu bằng tàu:

Điều đầu tiên khi muốn lên một lịch trình đi tàu giữa các quốc gia gồm nhiều chặng khác nhau hay thậm chí là một chuyến tàu một chặng chạy thẳng tôi nghĩ ngay đến website đặt tàu online là www.thetrainline.com. Đây là trang web rất hay với việc cung cấp những thông tin rất chi tiết và bổ ích cho mọi chuyến đi của bạn, lịch trình của họ rất đa dạng và chuyên sâu, bạn có thể tham khảo lịch trình về mọi chuyến tàu ở châu Âu và từ đó có thể lên lịch trình cho riêng mình.

Đây là tiện ích dành cho các hành trình phức tạp mà nhiều trang web khác không có. Ví dụ bạn đi du lịch từ Paris đến Budapest theo hướng Paris – Munich – Budapest, bạn xem lịch trình trên www.thetrainline.com rồi đặt chuyến Paris – Munich qua trang www.voyages-sncf.com của Pháp, sau đó đặt chuyến còn lại qua website của Đức. Giờ các chuyến tàu ở các website lẻ ở các nước hầu hết đều có trên trang www.thetrainline.com.

Kiểm tra gia vé, mua vé đi nội địa mỗi quốc gia

Thực tế là không có một website nào duy nhất mà bạn có thể sử dụng để tìm được vé rẻ đi tất cả các nơi ở châu Âu mà thường bạn sẽ phải sử dụng nhiều website khác nhau để tìm kiếm. Cách cơ bản dễ làm và trực quan nhất là mua trực tiếp từ website của mỗi nước. Ví dụ nếu bạn đang du lịch ở Pháp đi Thuỵ Sĩ, bạn mua vé từ website của Pháp là www.voyages-sncf.com hoặc web tàu của Thuỵ Sĩ là SBB, sẽ không phải trả thêm các khoản phí bổ sung nếu đặt qua các đại lý du lịch. Thông tin về tàu thì xem ở www.thetrainline.com, mua vé luôn tại đó hoặc mua ở từng website tàu quốc gia. Danh sách website đặt vé tàu ở từng nước châu Âu, có bao gồm cả chặng nội địa nước đó và quốc tế:

Các nước như Áo, Bỉ, Hà Lan, Thuỵ Sỹ thường có hệ thống tàu nội địa và cao tốc quốc tế riêng, tàu nội địa thì luôn có cùng một mức giá và không cần đặt ghế trước. Một số nước khác tàu nội địa giá thay đổi và thường đặt sớm giá sẽ rẻ hơn, ví dụ như tàu ở Ý, Pháp,.. Đi tàu ở từng quốc gia, thành phố như thế nào bạn đọc ở các bài hướng dẫn cho từng nơi đó ở đây.

Mua vé tàu quốc tế trong châu Âu:

Tuy rằng mỗi nước sẽ có một website tàu riêng, nhưng khi đi từ một thành phố ở một quốc gia này qua một thành phố ở một quốc gia khác, bạn không chỉ check giá vé ở riêng nơi bạn đi. Bởi có rất nhiều tàu từ các nước khác chạy qua quốc gia đó, nên để tìm vé rẻ nhất bạn sẽ phải xem giá vé từ website của thành phố ở nước bạn đến, từ website của tàu chạy chuyên chạy trong một khu vực nhiều quốc gia,.. Mỗi một website sẽ có thế mạnh về độ tiện lợi, về dịch vụ và về giá vé riêng.

Một số website chuyên dùng để đặt vé tàu của nhiều hãng tàu khác nhau (không phải web của hãng tàu mà chỉ là dùng để chuyên đặt vé):

• Trainline.com: Đây là trang mà tôi sử dụng thường xuyên để đặt tàu ở châu Âu. Trang này cực kỳ trực quan, giao diện vừa đẹp vừa đơn giản, quản lý được các chặng mình đặt. Chặng tàu của bạn dù thế nào, họ cũng tìm và sắp xếp được hợp lý nhất. Với website này bạn sẽ không phải đau đầu tìm các chặng nối nhau khi đi giữa 2 điểm mà không có tàu trực tiếp phải chuyển tàu nhiều lần, Trainline sẽ đưa bạn các phương án hợp lý nhất.
• Rail Europe: Website chuyên đặt vé tàu rộng khắp châu Âu, search được gần như tất cả các chặng của tất cả các hãng tàu ở các thành phố khác nhau.
• www.b-europe.com: Website đặt vé tàu tập hợp các hãng tàu Thalys, Eurostar, TGV, ICE.
• www.loco2.com: Website đặt vé tàu tập hợp các hãng tàu SNCF, DB Bahn, Eurostar, Thalys, Trenitalia, Italo, Renfe, National Rail. Vé có thể tự in ở nhà hoặc lấy ở ga.
• www.captaintrain.com: Website đặt vé tàu tập hợp rất nhiều hãng tàu khác nhau của châu Âu như Thalys, Eurostar, SNCF, TGV Lyria, Thello,…

Một số website cơ bản của các hãng tàu liên doanh liên kết giữa các công ty tàu của các nước khác nhau hoạt động ở châu Âu (web của hãng tàu luôn):

• www.eurostar.com: Website tàu của Eurostar, hãng tàu chạy giữa London & Paris, London & Brussels và trong nội bộ nước Bỉ.
• www.thalys.com  Hãng tàu cao tốc Thalys chạy giữa Paris-Brussels-Amsterdam hoặc Paris-Brussels-Cologne.
• www.tgv-lyria.com: Website của Lyria SAS – Hãng tàu liên doanh giữa SNCF của Pháp và CFF của Thuỵ Sĩ, chạy giữa Paris & Thuỵ Sĩ cùng nhiều chặng khác.
• www.thello.com: Website của hãng tàu Thello liên doanh giữa tàu Trenitalia của Ý và Transdev, chạy giữa Paris và Venice, Milan, Florence, Rome.

Thông tin cơ bản về việc đi tàu quốc tế từ một thành phố/quốc gia nhất định và các website mà bạn nên biết để sử dụng đặt vé online:

• Từ London:
  – www.eurostar.com: Đi đến Lille, Paris, và Bỉ.
  – www.b-europe.com: Đi đến Amsterdam, Rotterdam, Cologne và Bỉ.
  – www.loco2.com: Đi đến Pháp, Tây Ban Nha, Thuỵ Sĩ, Đức, Milan, Turin.
  – www.bahn.de: Đến bất cứ đâu ở Đức.
• Từ Paris và Pháp: www.captaintrain.com hoặc www.loco2.com, www.voyages-sncf.com. Trừ chặng Paris – Milan – Venice dùng tàu của Ý: www.italiarail.com hoặc www.trenitalia.com.
• Từ Brussels, Bruges và Bỉ: www.b-europe.com.
• Từ Amsterdam và Hà Lan:
  – www.nsinternational.nl hoặc www.b-europe.com để đi Bỉ & Paris.
  – www.bahn.de: dành cho các chuyến đến Đức và tàu đêm đi Munich hoặc Zurich.
• Từ Thuỵ Sĩ: www.sbb.ch. Ngoài ra nên dùng www.oebb.at rẻ hơn khi đi Áo, dùng www.bahn.de để đến Đức và www.trenitalia.com đi Ý.
• Từ Ý: www.italiarail.com (lựa chọn tốt hơn www.trenitalia.com cho chặng quốc tế). Nhưng nên dùng www.captaintrain.com hoặc www.loco2.com cho chặng Milan – Turin – Paris và www.bahn.de để đi Munich.
• Từ Đức:  www.bahn.de
• Từ Áo: www.oebb.at (trang này còn đặt được vé đi Áo nhưng chỉ từ Đức, Ý, Thuỵ Sĩ hoặc Prague)
• Từ Prague: www.cd.cz/eshop (có thể đặt vé đi đến Prague nhưng chỉ từ Đức hoặc Áo)
• Từ Budapest: www.mavcsoport.hu (chỉ đi được từ Hungary).
• Từ Ba Lan: Quốc gia này vẫn chưa có website đặt vé online, vì vậy bạn có thể đặt các chặng:
  – Từ Warsaw đi Đức tại www.bahn.de
  – Hoặc từ Ba Lan đi các nước khác qua agency: www.polrail.com.
• Từ Copenhagen (Đan Mạch): www.bahn.de nếu đi đến Đức hoặc www.loco2.com đi Brussels, Amsterdam, Prague và Thuỵ Sĩ
• Từ Thuỵ Điển: www.sj.se nếu đi Oslo (Na Uy) hoặc Copenhagen hoặc dùng www.acprail.com, dùng www.bahn.de đi Đức.

Một số lưu ý:

• Đặt vé trực tuyến ở các nước Đông Âu thường khó khăn hơn, các tốt nhất là mua vé tại các quầy bán ở ngay ga tàu hoặc các đại lý. Bạn nên hỏi chủ khách sạn, nhà nghỉ nơi bạn ở để họ chỉ cho bạn địa điểm mua vé.
• Bạn cần kiểm tra thật kỹ các quy định về việc lấy vé, nếu công ty đường sắt không email cho bạn vé thì bạn sẽ phải lấy vé ở ga tại đất nước đó. Ví vụ khi bạn mua vé đi từ Paris đến Barcelona tại website của công ty đường sắt của Tây Ban Nha, bạn sẽ chỉ có thể lấy vé ở Tây Ban Nha. Một số nước đang bắt đầu cho phép bạn tự in vé nhưng nhiều nước không cho phép.
• Bạn không nhất thiết phải tìm bằng được tàu đi trực tiếp từ nơi này qua nơi khác mà có thể transit ở một điểm giữa, ví dụ như từ Prague không có vé qua Venice, bạn có thể đi tàu từ Prague đến Vienna, rồi từ Vienna qua Venice với giá vé tổng cộng không quá đắt.
• Khi nhận vé tại các quầy ở ga bạn thường phải sử dụng thẻ tín dụng mà đã dùng để đặt mua vé online. Có rất nhiều máy bán vé tự động để bạn có thể lấy vé ở đây, nhưng cần lưu ý một điều rằng thẻ tín dụng của bạn có thể không sử dụng được vì máy các máy này ở châu Âu hầu như chỉ chấp nhận những loại thẻ có gắn chip (loại “chip-and-pin”), mà Việt Nam thì vẫn chưa hoàn thiện xong việc phát hành loại thẻ này. Trong chuyến đi châu Âu của tôi đều không thể sử dụng thẻ tín dụng để thực hiện được bất cứ giao dịch nào (tôi mang thẻ của VCB và ANZ) khi mua hàng cũng như mua các loại vé ở máy tự động lẫn online mà chỉ sử dụng được thẻ debit có sẵn tiền.

Thời gian đặt vé để có giá tốt nhất

Để có vé giá rẻ bạn nên đặt trước ngày đi khoảng một tháng, hầu hết các website cho phép đặt vé trước từ 2-3 tháng. Eurostar cho phép bạn đặt vé trước từ 180 ngày và bạn có thể bám sát các ngày giảm giá của họ để tìm vé tốt nhất. Tàu ở hầu hết các nước Tây Âu mở bán trước 90 ngày, một số mở trước 120 ngày trong khi ở Đông Âu là 60 ngày.

Bạn có thể kiếm được vé rẻ nếu đặt sớm nhưng cần phải nhanh tay vì vé này hết rất nhanh. Vé đặt sớm và sát ngày giá rất khác nhau, ví dụ vé một chiều London – Paris khoảng $5-70 nếu bạn đặt sớm, nhưng sẽ tăng lên đến $150 nếu bạn để vài ngày trước chuyến đi mới đặt và đến $240 nếu đặt chỉ 1 ngày trước ngày khởi hành. Với những hành khách dưới 26 tuổi cũng thường được giảm giá vé, nhất là ai có quan tâm đến Europe Pass thì các hãng họ có phân tách làm 2 dạng riêng biệt cho từng lứa tuổi, trên và dưới 26 tuổi.

Bạn cần lưu ý về việc lên lịch trình cho bản thân vì đi thường các loại vé đặt trước sẽ không được hoàn lại. Trường hợp bạn muốn thay đổi lịch trình sẽ rất khó khăn và tốn thêm chi phí vì vé đã được mua rồi. Chiến lược mua vé tuỳ thuộc vào mỗi người vì có người lên lịch trình rất sớm còn có người chỉ trước chuyến đi vài tuần mới xác định được kế hoạch của họ. Nếu lịch trình của bạn quá linh hoạt bạn có thể chọn Europe Pass, tuy hơi đắt nhưng sẽ giúp bạn thoải mái hơn cho kế hoạch của mình.

Đi tàu đêm ở châu Âu

Nếu chuyến đi của bạn bằng tàu thông thường có thời gian di chuyển dài (từ 6 tiếng trở lên) thì bạn nên cân nhắc đi tàu đêm. Hầu hết các thành phố lớn đều có chuyến tàu đi qua. Như những chuyến tàu khác nếu đi tàu đêm bạn có thể tiết kiệm bằng cách mua vé ghế ngồi, nhưng bạn cũng có thể đặt vé có giường ngủ. Phòng trên tàu có giường ngủ thường đắt hơn, nhỏ nhưng cũng khá đầy đủ tiện nghi không kém gì các hostel ngủ ghép, giới hạn tối đa khoảng 5 người. Một số chuyến tàu còn có bữa sáng miễn phí kèm theo vé tàu.

Việc đi tàu đêm giúp bạn tiết kiệm được một khoảng thời gian buổi đêm không thể ngắm cảnh và thăm thú. Bạn chỉ cần lên tàu vào buổi tối, nghỉ ngơi và làm một giấc dài đến sáng. Khi tỉnh dậy bạn đã lấy lại sức và sẵn sàng một ngày mới để tiếp tục hành trình du lịch châu Âu dài ngày của mình, bước ra khỏi ga tàu là một thành phố hoàn toàn mới.

Nhận vé và sử dụng vé tàu du lịch Châu Âu

Trước thời điểm khởi hành khoảng vài giờ bạn nên xem lại giờ khởi hành trên website của hãng đường sắt vì mặc dù ở tàu ở châu Âu rất đúng giờ nhưng có thể có những sự cố bất thường khiến lịch trình của họ phải thay đổi. Bạn nên đến ga tàu trước khoảng từ 30’đến 1h đồng hồ, nếu đã đặt vé online trước bạn có thể đến quầy dịch vụ khách hàng (service desk) đưa xác nhận vé tàu đã đặt (bản in hoặc trên smartphone) và yêu cầu in cho mình vé. Nhiều khi nhân viên sẽ yêu cầu bạn đưa cho họ xem thẻ tín dụng mà bạn đã sử dụng để đặt vé. Lưu ý khi bạn muốn mua vé bằng thẻ ở các quầy bán vé tự động bạn cần phải dùng thẻ tín dụng có gắn chip.

Sau khi có vé bạn cần ra các máy xác nhận vé (validation machine) đặt ngay bên ngoài ga gần khu vực đường ray trước khi lên tàu. Việc xác nhận (validating) này đảm bảo rằng bạn đã sử dụng dịch vụ vận tải của chuyến tàu đó, xác nhận ngày giờ lên tàu. Nếu không làm động tác này bạn có thể sẽ bị phạt rất nặng nếu các nhân viên phát hiện ra. Trường hợp quên validating thì bạn cần phải tìm nhân viên soát vé ngay lập tức để thông báo với họ, giải thích rằng mình là khách du lịch không quen với các thủ tục này, hy vọng họ sẽ thông cảm.

Việc còn lại là xác định chỗ ngồi đã đặt trước của mình và thư giãn cho chuyến đi dài phía trước của bạn. Bạn cứ yên tâm là hầu như trên các chuyến tàu ở châu Âu tiện nghi rất đầy đủ, có cả quầy bar, ổ điện điện để bạn sạc các thiết bị di động của mình. Hoặc bạn có thể làm quen và tán gẫu với một vài người bạn ngồi cạnh, đó là ý không tồi để giết thời gian.